Peter Kampschuur

De echte graal, in onszelf

Het begrip ‘Graal’ is ons overgeleverd op basis van middeleeuwse legenden en romantische ridderverhalen. Onder invloed van het boek De Da Vinci Code schieten er de laatste jaren nieuwe verhalen over de graal als paddestoelen uit de grond, terwijl oude visies van diverse esoterische tradities weer worden afgestoft en naar voren gebracht. Op internet is een uitgebreide en bonte mengeling van zin en onzin over de graal te vinden.

Volgens sommige verhalen gaat het bij de heilige graal om de beker of kelk waaruit Jezus en zijn discipelen tijdens het Laatste Avondmaal de wijn dronken die ‘zijn bloed was’; anderen beweren dat het gaat om de beker waarin zijn bloed werd opgevangen toen hij gekruisigd was. In de discussie die hierover al eeuwen wordt gevoerd, is ook een compromis voorgesteld: het zou de avondmaal-beker zijn geweest, waarin Jezus’ bloed werd opgevangen. Maar de waarheid kan geen compromis zijn.

Sommige graalverhalen hebben hun waarde en er is wat voor te zeggen om spiritualiteit te omschrijven als het ‘zoeken naar de graal’ (nog even afgezien van de vraag, wat de term ‘zoeken’ dan inhoudt). De symboliek van de heilige graal kan natuurlijk alleen wat betekenen als zij verwijst naar iets van innerlijke aard. In de oude Westerse alchemie en spirituele bewegingen als die van de Rozenkruisers en de Antroposofie is bijvoorbeeld altijd al begrepen dat deze symboliek verwijst naar een proces van innerlijke transformatie.

Daar tegenover staan de vele verhalen die slechts aansporen tot een zoektocht naar een materiële graal in de buitenwereld. Veel modieuze verhalen zijn te herleiden tot de bestseller Het heilige bloed en de heilige graal van M. Bagent, R. Leigh en H. Lincoln. Vooral op basis van dit boek heeft het misverstand om zich heen gegrepen, dat ‘het’ graalverhaal eigenlijk gaat over een nakomeling die Jezus zou hebben verwekt bij Maria Magdalena. Een variant op dit idee is dat de graal Maria’s bekken zou zijn.

Op 30 maart j.l. heb ik op het Theosofisch Centrum in Naarden (onder auspiciën van de werkgroep De nieuwe mens) een lezing gegeven over de vraag of we voorbij alle mystificaties, intriges en commercie werkelijk een heilige graal in onszelf kunnen vinden. Niet bij wijze van spreken, niet ‘alleen maar als symbool’ of als metafoor voor de reis van de ziel, maar letterlijk als een vorm in ons lichaam en energieveld: een schaal of kelk van licht met een helende en transformerende werking. En dan niet als zelfbedachte uitvinding maar als iets wat behoort tot de heilige geometrie, de oerprincipes van schepping en transformatie.

Het is de vraag naar de echte graal, die als aanleg in ons energielichaam is gecodeerd en tot leven komt door oefening en meditatie. In eerste instantie is de graal een energievorm in het bekken, een schaal van licht, mèt zijn aarding door benen en voeten heen (de ‘voet’ van de graal; zie de illustratie).

Deze visie is gebaseerd op de inwijdingsweg die Hetty Draayer heeft doorgegeven. Ademend vanuit deze graal gaan we open tussen ‘aarde’ en ‘hemel’, en komen we tot bewust- en eenwording. De eerste vorm van de graal wordt door oefening en meditatie nog een aantal malen getransformeerd. Dit transformatieproces leidt inderdaad tot een geboorte, niet van een kind van vlees en bloed maar de ‘tweede’ of ‘geestelijke geboorte’. In de esoterische christelijke traditie staat deze geboorte bekend als die van ‘het Christuskind in ons mystieke hart’.

De Da Vinci Code is niet meer dan een soort Ludlum-thriller met een spiritueel tintje. Net als Het heilige bloed en de heilige graal staat dit boek ver af van de waarheid waarnaar de graalsymboliek verwijst. Het komt erop neer dat niet alleen het bekken van Maria Magdalena maar ieders bekken de graal kan zijn, mits men de genezende en transformerende kelk van licht in zichzelf tot leven laat komen.

De lezing De echte graal, in onszelf bestaat uit een toelichting op een aantal foto’s en tekeningen die erbij getoond worden. In Naarden werd na de lezing ook een meditatieve visualisatie-oefening aangereikt, waardoor men de eerste vorm van de graal in zichzelf kon voelen.
Er bestaat tot nog toe geen tekst van de lezing, maar ik zou dit graalverhaal met liefde ook elders komen vertellen.

Hoewel er ook plannen zijn voor een graal-cursus waarin wordt geoefend en gemediteerd op basis van bovenstaande inzichten, is het vinden van de graal in onszelf uiteraard primair een individuele aangelegenheid. Zo'n cursus is vooral een ondersteuning voor ieders persoonlijke transformatieproces. Alleen wie de graal niet langer buiten zichzelf zoekt, kan hem in zichzelf vinden.